Huis
Het Simke Kloostermanhûs aan de Tsjerkebuorren te Twijzel dateert van 1876, en is een rijksmonument. Het huis heeft een robuuste, klassieke uitstraling en valt qua stijl onder het neoclassicisme, een stijl die men kenmerkend mag noemen voor de rijkere klasse van de negentiende eeuw. Ook in Friesland staan tal van dit type woningen.
Het huis werd gebouwd in opdracht van Ritske Wytses Kloosterman, als rentenierswoning. Deze telg uit de kapitaalkrachtige Kloostermanfamilie was in zijn actieve leven boer geweest in Twijzel, op de boerderij die van 1804 tot 1904 op het stuk grond pal tegenover het huidige Simkehûs stond. Aan het eind van de jaren zeventig droeg Ritske Wytses het boerenbedrijf over aan zijn zoon Jan Ritskes en diens vrouw Tryntsje Beintema.
Het huis is slechts drie jaar lang door de oorspronkelijke bouwheer bewoond, want hij overleed al in 1879. Vlak daarop verhuisde het gezin van zoon Jan Ritskes van de boerderij naar de overkant, en betrok de woning. In dit gezin was inmiddels een dochtertje geboren: Simke. Van Jan Ritskes is bekend dat hij zich liever met boeken, reizen, de natuur en met het ontwikkelen van molens bezighield dan met het vee. Terwijl hij de paarden mende, las hij proza en gedichten en de dag dat hij zijn laatste koe verkocht, moet de gelukkigste dag in zijn leven zijn geweest… De rust en de stilte van de nieuwe woning zullen hem goed hebben gedaan.
Het rechtergedeelte van het huis is vandaag de dag ingericht als oudheidkamer. Hier hangt onder meer een portret van de schrijfster, er is nog een oude bedstee intact en er is een boekenkast ingericht met haar eigen romans en met ander Friestalig werk. Aan de achterkant vindt u nog een keukentje zoals dat er vroeger uitzag.
Tuin
De twee oude, rode beuken voor het huis dragen bij aan de robuuste, neoklassieke sfeer van het huis. Deze beuken dateren al van de jaren 1850-1870, en vallen eveneens onder monumentenzorg.
Jan Ritskes Kloosterman heeft zelf een belangrijk aandeel gehad in de aanleg van de tuin rondom het huis. Op zijn reizen door Europa nam hij veelal plantjes en zaden mee, waarmee hij in Twijzel experimenteerde. Over de vroegere indeling en plattegrond is niet veel meer bekend. Wat we wel weten is dat de structuur van het perceel en de beplanting wijzen op invloed van de tuinarchitect Gerrit Vlaskamp, die in zijn tijd veel van dit type woningen in Friesland en ook daarbuiten van een landschappelijke tuin voorzag.
De tuin in Twijzel is er een waarin kronkelpaadjes en verrassende doorkijkjes centraal staan. Ook is er nog een vijver overgebleven. Het meest in het oog springende onderdeel is het oude schrijvershuisje, achter op de tuin.
Tegenwoordig wordt de tuin onder meer beschikbaar gesteld voor openluchtdiensten en voor de Jan Ritskes Poëzienacht. Voor meer informatie hierover, zie elders op deze site.
Openstelling
Huis en tuin zijn sinds het overlijden van Simke Kloosterman eigendom van een naar haar vernoemde stichting.